Informacje z MSZ

Na prośbę Ambasady Republiki Kazachstanu w Polsce publikujemy oficjalne stanowisko władz Kazachstanu w sprawie ostatnich wydarzeń.

1. W dniu 2 stycznia 2022 r. w obwodzie Mangistauskim na zachodzie Kazachstanu zaczęły się demonstracje przeciwko podwyżce cen detalicznych ciekłego gazu ziemnego (LNG). Protestujący domagali się sprowadzenia cen do poprzedniego poziomu i rozwiązania szeregu problemów społeczno-gospodarczych.
2. Zgodnie z instrukcją Prezydenta Rząd Kazachstanu niezwłocznie zareagował na postulaty obywateli i podjął działania na rzecz obniżenia cen gazu oraz wprowadził moratorium na podwyżki cen na ważne społecznie produkty spożywcze, paliwa i smary oraz media komunalne.
3. Wszystkie osoby wcześniej zatrzymane podczas niedozwolonych czynności zostały zwolnione.
4. Po spełnieniu żądań protestujących w obwodzie Mangistauskim rozpoczęły się demonstracje z podobnymi żądaniami we wszystkich większych miastach kraju.
5. W dniu 4 stycznia 2022 r. Prezydent Kazachstanu Kasym-Żomart Tokajew zaapelował do obywateli, aby nie ulegali prowokacji podczas wieców przeciwko podwyżce cen gazu, przywołał do wzajemnego zaufania i dialogu. Prezydent polecił Rządowi Kazachstanu i władzom lokalnym znalezienie pokojowe sposoby rozwiązania problemów poprzez dialog ze wszystkimi zainteresowanymi stronami oparty na poszanowaniu praw i wolności obywateli.
6. Działania te wykazały wyraźną wolę polityczną i zaangażowanie w rozwiązywanie różnic poprzez dialog, potwierdzając przywiązanie władz do koncepcji „Państwa Słyszącego”.
7. Niestety protesty w wielu dużych miastach zostały wykorzystane przez grupy terrorystyczne, ekstremistyczne i przestępcze w celu eskalacji sytuacji i stosowania przemocy. W związku z tym Prezydent nakazał podjęcie pilnych działań mających na celu zapobieżenia zamieszkom i ogłosił stan wyjątkowy w całym kraju.
8. Pomimo podjętych środków, dalsza eskalacja przemocy była spowodowana masowymi atakami zbrojnymi na budynki instytucji publicznych, posterunki policji, bazy wojskowe, ludność cywilną, w tym pracowników medycznych, strażaków i dziennikarzy.
9. Najtrudniejsza sytuacja rozwinęła się w mieście Ałmaty, gdzie terroryści zajęli budynek administracji prezydenta miasta, lokalną rezydencję Prezydenta Kazachstanu, komendy policji miejskiej, terenowe oddziały Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego, prokuratury oraz studia telewizyjne i radiowe.
   Terroryści zajęli również międzynarodowe lotnisko Ałmaty, na którym znajdowały się samoloty lokalnych i zagranicznych linii lotniczych z pasażerami na pokładzie.
10. Analiza sytuacji wykazała, że Kazachstan został poddany zbrojnej agresji przez dobrze skoordynowane grupy terrorystyczne szkolone za granicą. Według wstępnych danych niektórzy napastnicy mają doświadczenie w udziale w walkach w „punktach zapalnych” po stronie radykalnych grup islamistycznych.
    Grupy terrorystyczne pojawiły się poprzez aktywację tak zwanych „uśpionych komórek”. Niestety, organy ścigania Kazachstanu nie były gotowe na tak masowe i skoordynowane ataki w różnych regionach jednocześnie.
11. O ile początkowo zgromadzenia w zachodnim Kazachstanie miały charakter pokojowy i wysuwały postulaty o charakterze społeczno-gospodarczym, to uczestnicy kolejnych zamieszek nie wysuwali żadnych konkretnych żądań gospodarczych, a nawet politycznych. Nie mieli oni zamiaru negocjować z władzami, ale dążyli do siłowego obalenia porządku konstytucyjnego.
12. W związku z gwałtownym zaostrzeniem się sytuacji w kraju Prezydent Kazachstanu K.Tokajew objął stanowisko Przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa Republiki Kazachstanu. W dniu 6 stycznia nakazał rozpoczęcie w kraju operacji antyterrorystycznej, mającej na celu wyeliminowanie zagrożeń dla bezpieczeństwa narodowego oraz ochronę życia i mienia obywateli Kazachstanu.
13. Obiektywnie oceniając sytuację, Prezydent Kazachstanu został zmuszony do zaapelowania do państw członkowskich Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (OUBZ) o wysłanie sił pokojowych w celu ustabilizowania sytuacji w kraju.
14. Podstawą prawną rozmieszczenia Zbiorowych Sił Pokojowych OUBZ w Kazachstanie są artykuły 2 i 4 Układu o bezpieczeństwie zbiorowym, Umowa o działaniach pokojowych oraz apel Prezydenta Republiki Kazachstanu o udzielenie stosownej pomocy.
15. Mandat sił pokojowych obejmuje ochronę obiektów strategicznych oraz osłonę kazachskich sił porządkowych. Główne działania przeciwko grupom terrorystycznym są prowadzone przez organy ścigania oraz Siły Zbrojne Republiki Kazachstanu.
16. Obecnie do Kazachstanu przybywają siły pokojowe ze wszystkich państw członkowskich OUBZ, w liczbie około 2500 osób.
17. Zbiorowe Siły Pokojowe OUBZ przebywają czasowo na terytorium Kazachstanu i opuszczą kraj po ustabilizowaniu się sytuacji po pierwszym żądaniu strony kazachskiej.
18. Prezydent K.Tokajew polecił organom ścigania utworzenie grupy śledczej w celu przeprowadzenia dochodzenia na dużą skalę i postawienia wszystkich odpowiedzialnych przed wymiarem sprawiedliwości. Wyniki śledztwa po jego zakończeniu zostaną udostępnione społeczności międzynarodowej.
19. Kazachstan zapewnia bezpieczeństwo i ochronę zagranicznych placówek dyplomatycznych w kraju, a także personelu i mienia zagranicznych firm i inwestorów. Sytuacja wkrótce się ustabilizuje i nie będzie zmian w polityce gospodarczej i klimacie inwestycyjnym państwa, wszystkie zobowiązania Kazachstanu pozostają w pełni.
20. Czasowe ograniczenie dostępu do Internetu w kraju spowodowane było przeprowadzeniem operacji antyterrorystycznej w celu zablokowania komunikacji między członkami grup terrorystycznych.
21. W dniu 7 stycznia 2022 r. w przemówieniu do narodu Kazachstanu Prezydent K.Tokajew poinformował, że w kraju nadal trwa operacja antyterrorystyczna. Policja, Gwardia Narodowa i Siły Zbrojne prowadzą zakrojone na szeroką skalę działania w celu neutralizacji grup terrorystycznych i przestępczych.
22. Szczególnie ważne jest, aby pokojowo nastawieni demonstranci nie podlegali żadnemu rodzajowi prześladowania.
23. Należy zwrócić uwagę na solidarność mieszkańców Kazachstanu w trudnej godzinie. Obywatele popierają działania prezydenta K.Tokajewa na rzecz przywrócenia spokojnego życia, inicjują formowanie straży obywatelskich dla ochrony obiektów o znaczeniu społecznym.
24. Bronimy naszej demokracji i Konstytucji przed islamistycznymi radykałami i terrorystami!
25. Niestety, straty ludzkie mają miejsce zarówno wśród funkcjonariuszy organów ochrony porządku publicznego i personelu wojskowego, jak i wśród ludności cywilnej. To wielka tragedia dla nas, bliskich ofiar i całego narodu kazachskiego.
26. W związku z licznymi ofiarami śmiertelnymi w wyniku tragicznych wydarzeń w wielu regionach kraju Prezydent Kazachstanu K.Tokajew ogłosił 10 stycznia 2022 r. dniem żałoby narodowej.